Rát lưỡi, đau họng gây nhiều khó chịu và khiến việc ăn uống, nói chuyện trở nên khó khăn. Các triệu chứng này có thể bắt nguồn từ những nguyên nhân khác nhau, việc xác định nguyên nhân và đưa ra cách điều trị còn phụ thuộc vào các dấu hiệu khác đi kèm. Vậy đâu là nguyên nhân khiến bạn bị đau họng rát lưỡi? Cách khắc phục ra sao? Hãy cùng chúng tôi trả lời trong bài viết dưới đây.
Mục lục
Nguyên nhân gây đau họng rát lưỡi
Rát lưỡi là một tình trạng rất phổ biến, nó có thể xảy ra khi bạn ăn đồ chua cay hoặc cắn trúng lưỡi. Tuy nhiên, khi đi kèm với đau họng, nguyên nhân phát sinh 2 triệu chứng này thường liên quan đến bệnh lý.
Loét miệng
Loét miệng thường xảy ra ở những người có thói quen ăn uống không lành mạnh như ăn nhiều đồ cay nóng, đồ dầu mỡ, uống nhiều nước có gas, …Ngoài ra, khi cơ thể bạn đang trong giai đoạn thay đổi nội tiết tố hay nóng trong người, stress kéo dài cũng rất dễ mắc bệnh.
Các vết loét thường nhỏ, tròn, có bờ đỏ và đáy trắng, chúng có thể xuất hiện ở bất cứ vị trí nào trong khoang miệng. Sự xuất hiện của các vết loét này làm người bệnh cảm thấy đau rát khó chịu, đặc biệt là khi ăn uống.
Trong một số trường hợp, các vết loét có thể đi kèm triệu chứng đau họng rát lưỡi. Tuy nhiên, đa phần tình trạng này không nguy hiểm và tự khỏi mà không cần điều trị.
Tìm hiểu đầy đủ: Nguyên nhân gây loét nhiệt miệng
Nấm miệng
Trong miệng, cổ họng luôn có sự khu trú của nấm Candida. Khi cơ thể khỏe mạnh, hệ thống miễn dịch sẽ kiểm soát sự sinh sôi và phát triển của loại nấm này, không để cho chúng có cơ hội gây bệnh. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, khi hệ thống miễn dịch suy yếu, nấm Candida sẽ có cơ hội thuận lợi để tấn công vào cơ thể và gây ra bệnh nấm miệng.
Triệu chứng điển hình nhất của bệnh nấm miệng là sự xuất hiện của các mảng trắng, vàng trong khoang miệng cùng với đó là cảm giác đau họng rát lưỡi rất khó chịu. Khi gặp tình trạng này, bạn nên đến thăm khám bác sĩ để được điều trị đúng cách.
Viêm họng
Viêm họng là một trong những bệnh đường hô hấp rất phổ biến mà ai cũng từng mắc ít nhất 1 lần. Bệnh xảy ra do một số loại vi khuẩn và virus tấn công vùng niêm mạc cổ họng gây ra tình trạng viêm nhiễm.
Bên cạnh triệu chứng đau họng đặc trưng, người bệnh có thể gặp các biểu hiện đi kèm như ho nhiều, rát lưỡi, khó nuốt, mệt mỏi, …Khi bị viêm họng, người bệnh cần được điều trị kịp thời để tránh chuyển sang tình trạng mãn tính hay nhiễm trùng lan rộng gây ra các biến chứng như viêm thanh quản, viêm mũi, viêm tai, viêm phổi, …
Viêm amidan
Viêm amidan hình thành khi số lượng virus, vi khuẩn quá lớn, vượt qua khả năng miễn dịch của amidan. Các triệu chứng điển hình của bệnh lý này là ho, sốt, rát lưỡi, đau họng, đau nhiều hơn khi nuốt hoặc khi nói chuyện, …
Viêm amidan là bệnh được đánh giá có nguy cơ cao tiến triển thành mãn tính. Nguyên nhân chủ yếu là do người bệnh không phát hiện kịp thời để điều trị hoặc điều trị sai cách. Viêm amidan mãn tính có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như viêm tai giữa, áp xe quanh amidan, thấp khớp, …
Viêm gai lưỡi
Gai lưỡi là những vị trí lồi lên ở phần đầu và hai bên lưỡi. Khi bị viêm gai lưỡi, người bệnh sẽ gặp các triệu chứng đặc trưng như sưng đỏ, xuất hiện các đốm màu trắng trên bề mặt lưỡi. Nếu tiến triển sang giai đoạn nặng sẽ gây rát lưỡi khô họng, ăn không ngon miệng, cộm vướng ở lưỡi và thành họng, …
Viêm gai lưỡi không phải là bệnh quá nguy hiểm. Người bệnh chỉ cần duy trì chế độ ăn uống lành mạnh và vệ sinh răng miệng thường xuyên thì những ổ viêm gai lưỡi sẽ hoàn toàn biến mất.
Trào ngược dạ dày thực quản
Trào ngược dạ dày thực quản được đặc trưng bởi tình trạng tăng tiết dịch vị dạ dày, khiến acid dư thừa và trào ngược lên trên thực quản. Khi acid thường xuyên trào ngược, niêm mạc cổ họng cũng như lưỡi bị tổn thương làm cho bạn cảm thấy đau rát. Ngoài ra, người bệnh còn gặp phải các triệu chứng đặc trưng khác như ợ hơi, ợ chua, hôi miệng, buồn nôn, …
Khi bị trào ngược dạ dày thực quản, bạn cần được điều trị đúng cách để tránh dẫn đến một số biến chứng nguy hiểm như viêm, loét thực quản, hẹp thực quản, viêm họng, viêm mũi xoang, …
Những ai dễ gặp tình trạng đau họng rát lưỡi?
Đau họng rát lưỡi có thể gặp ở mọi độ tuổi, song có những đối tượng dễ gặp phải tình trạng này hơn người bình thường:
- Trẻ em: Trẻ em là đối tượng dễ bị đau họng rát lưỡi hơn người lớn do đặc điểm lứa tuổi còn nhỏ chưa có ý thức giữ gìn vệ sinh cơ thể. Ngoài ra, ở trẻ đường thở ngắn và hẹp, hệ miễn dịch còn non nớt nên không đủ sức chống đỡ với sự tấn công của các mầm bệnh từ bên ngoài.
- Người có hệ miễn dịch suy yếu: Hệ miễn dịch đóng vai trò chính trong việc chống lại các tác nhân gây bệnh đến từ môi trường xung quanh như vi khuẩn, virus, nấm, ký sinh trùng. Do đó, khi hệ miễn dịch suy yếu, cơ thể không được bảo vệ một cách toàn diện, tạo điều kiện cho vi sinh vật xâm nhập và gây bệnh.
- Người thường xuyên ăn đồ cay nóng: Đồ cay nóng có thể gây kích ứng niêm mạc đường tiêu hóa. Ăn các loại thực phẩm này trong thời gian dài, bạn sẽ có nguy cơ cao gặp những tình trạng như đau họng, rát lưỡi, lở miệng, đau dạ dày, mụn nhọt, …
- Người hút thuốc hoặc hít khói thuốc thụ động: Nicotin, asen, chì, hắc ín và nhiều thành phần độc hại khác trong khói thuốc có thể tấn công và làm cho niêm mạc đường hô hấp bị tổn thương gây ra tình trạng đau họng, rát lưỡi hay thậm chí nhiều biến chứng nguy hiểm hơn.
- Người thường xuyên tiếp xúc với hóa chất: Một số công việc yêu cầu bạn thường xuyên phải tiếp xúc với hóa chất. Việc hít phải chúng trong thời gian dài sẽ khiến niêm mạc đường hô hấp trở nên nhạy cảm, dễ kích ứng.
Rát lưỡi đau họng có nguy hiểm không?
Tùy thuộc vào nguyên nhân mà tình trạng rát lưỡi đau họng sẽ có những mức độ nguy hiểm khác nhau. Tuy nhiên, dù do bất cứ lý do nào thì tình trạng này đều gây khó chịu cho người bệnh, đồng thời ảnh hưởng trực tiếp tới hoạt động hàng ngày như ăn uống, nói chuyện, …
Rát lưỡi đau họng thường không nguy hiểm khi nó bắt nguồn từ nguyên nhân loét miệng hay viêm gai lưỡi. Người bệnh chỉ cần chú ý vệ sinh răng miệng sạch sẽ, duy trì chế độ ăn uống sinh hoạt lành mạnh bệnh sẽ tự khỏi mà không cần điều trị.
Ngược lại, nếu triệu chứng đau họng rát lưỡi liên quan tới các bệnh như nấm miệng, viêm họng, viêm amidan, trào ngược dạ dày thực quản thì bạn cần được điều trị sớm để tránh tình trạng viêm nhiễm lan rộng gây ra các biến chứng nguy hiểm, cũng như để tránh cho bệnh chuyển sang giai đoạn mãn tính khó điều trị.
Tìm hiểu thêm: Bị đau rát họng kéo dài có nguy hiểm không?
Cách khắc phục tình trạng rát lưỡi đau họng
Nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của tình trạng đau lưỡi và cổ họng sẽ quyết định phương pháp điều trị. Để xác định đúng nguyên nhân và đưa ra giải pháp hợp lý nhất bạn cần đến thăm khám bác sĩ. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, việc thực hiện các biện pháp tại nhà cũng có thể làm bạn cảm thấy dễ chịu hơn. Sau đây là một số gợi ý dành cho bạn.
Vệ sinh răng miệng sạch sẽ
Vi khuẩn phát triển quá mức sẽ làm viêm nhiễm vết thương và khiến cho tình trạng rát lưỡi đau họng của bạn trở nên nghiêm trọng hơn. Việc vệ sinh răng miệng sạch sẽ sẽ giúp ngăn ngừa sự sinh sôi và phát triển của vi khuẩn, từ đó giúp bạn nhanh chóng hồi phục.
Theo các chuyên gia, để răng miệng khỏe mạnh nhất bạn nên ưu tiên sử dụng bàn chải lông mềm, đánh răng ít nhất 2 lần mỗi ngày, dùng chỉ nha khoa và dụng cụ chà lưỡi để loại bỏ mảng bám thức ăn, sử dụng nước súc miệng để đánh bay triệt để vi khuẩn.
Súc miệng với nước muối ấm
Nước muối có tính kháng khuẩn rất tốt, súc miệng bằng nước muối sẽ giúp ức chế sự sinh sôi và phát triển của các loại vi khuẩn. Đây được coi là cách làm khá đơn giản và hiệu quả để làm giảm tình trạng rát lưỡi cũng như đau rát cổ họng.
Bạn thực hiện bằng cách cho khoảng 6g muối hòa tan trong 100ml nước ấm rồi súc miệng trong 30 giây. Ngoài ra, bạn cũng có thể pha nước muối loãng hơn để ngậm hàng ngày.
Không ăn đồ cay nóng
Đồ ăn cay nóng có thể gây kích ứng niêm mạc miệng và hầu họng. Ngoài ra, chúng cũng làm cho các vết thương, vết loét của bạn trở nên đau rát, nghiêm trọng hơn.
Khi bị đau họng rát lưỡi, bạn tuyệt đối không nên ăn những loại thực phẩm cay nóng, chẳng hạn như ớt, tiêu, mù tạt, …Thay vào đó, rau xanh, hoa quả hay đồ ăn mềm như cháo, sữa chua, sinh tố, … sẽ hạn chế kích ứng niêm mạc, từ đó giúp bạn phục hồi nhanh hơn.
Sử dụng mật ong
Mật ong không chỉ chứa nhiều vitamin và khoáng chất mà còn có đặc tính kháng khuẩn tự nhiên, giúp hạn chế sự sinh sôi và phát triển của vi khuẩn. Đồng thời, mật ong còn có khả năng chữa lành các tổn thương, từ đó làm dịu tình trạng rát lưỡi đau họng một cách nhanh chóng.
Thực hiện pha 2 thìa mật ong nguyên chất với 300ml nước ấm rồi uống khoảng 3-5 lần mỗi ngày, khoang miệng và cổ họng của bạn sẽ giảm dần sưng đau.
Xem chi tiết hướng dẫn: Cách chữa đau rát họng bằng mật ong
Tránh xa đồ uống có cồn, có gas
Các loại đồ uống như rượu, bia, nước có gas có thể gây kích ứng niêm mạc và làm cho tình trạng đau họng rát lưỡi của bạn trở nên trầm trọng. Để quá trình phục hồi các tổn thương hiệu quả nhất, bạn nên tránh xa các loại đồ uống này. Thay vào đó, uống nước ấm sẽ rất tốt cho bạn trong giai đoạn này.
Điều trị bằng thuốc Tây y
Bạn nên đến thăm khám bác sĩ để có biện pháp điều trị hợp lý nhất
Trong trường hợp áp dụng các biện pháp trên không thấy hiệu quả, bạn nên đến thăm khám bác sĩ để được chẩn đoán và đưa ra giải pháp điều trị hợp lý nhất. Bác sĩ có thể sẽ kê đơn cho bạn một số loại thuốc như:
- Kháng sinh: Amoxicillin, Ceftriaxone, Cephalexin, Clarithromycin, Azithromycin, …để tiêu diệt và ngăn ngừa sự phát triển của vi khuẩn.
- Giảm đau, chống viêm: Aspirin, Paracetamol, Ibuprofen, …
- Thuốc giảm viêm loét miệng: Tyrothricin, Amylmetacresol, …
- Thuốc giảm acid dạ dày: Calci Carbonat, Aluminum Hydroxid, Omeprazol, …dùng trong trường hợp đau họng rát lưỡi do trào ngược dạ dày thực quản.
Ngoài ra, để tăng hiệu quả giảm đau họng rát lưỡi bạn có thể cân nhắc sử dụng một số sản phẩm như:
- Viên ngậm làm dịu cổ họng, giảm đau rát lưỡi.
- Thuốc xịt giảm đau, làm sạch khoang miệng và hầu họng (xịt họng AFree).
Xem đầy đủ bài viết: Đau rát họng uống thuốc gì?
Một số lưu ý cho người bị đau họng rát lưỡi
Ngoài những cách chữa rát lưỡi đau họng ở trên, bạn cũng cần lưu ý những điều sau để giảm thiểu thời gian điều trị:
- Nghỉ ngơi: Nghỉ ngơi đầy đủ và tránh nói nhiều sẽ giúp cơ thể có thời gian phục hồi các tổn thương.
- Làm ẩm không khí: Không khí khô là một trong những tác nhân gây kích ứng đường hô hấp. Bật máy tạo ẩm thường xuyên, nhất là trong những ngày mùa đông hanh khô sẽ giúp bạn nhanh chóng phục hồi.
- Bổ sung nước đầy đủ: Nước ấm sẽ làm ấm và làm ẩm niêm mạc khiến bạn cảm thấy dễ chịu hơn. Bạn nên uống từ 1,5-2 lít mỗi ngày để ngăn ngừa hiện tượng mất nước và làm dịu cổ họng.
- Ăn uống đủ dinh dưỡng: Việc ăn uống đủ chất sẽ góp phần nâng cao hệ thống miễn dịch, khiến cơ thể bạn nhanh chóng phục hồi. Bạn có thể thử các loại thức ăn mềm như cháo hoặc súp nếu thấy thức ăn thông thường khó nuốt.
- Kiêng đồ ăn nhiều dầu mỡ, cay nóng: Đây là những loại thực phẩm gây kích ứng niêm mạc khiến tình trạng của bạn trở nên trầm trọng hơn.
- Tránh xa khói thuốc: Khói thuốc không những là tác nhân gây kích ứng đường hô hấp mà còn dẫn tới nhiều bệnh nguy hiểm khác. Do đó, bạn nên tránh xa khói thuốc ngay để bảo vệ cho sức khỏe của bản thân.
Xịt họng AFree – giải pháp hàng đầu cho người bị đau họng rát lưỡi
Trên thị trường hiện nay có rất nhiều loại sản phẩm hỗ trợ điều trị tình trạng đau cổ họng, rát lưỡi. Ngoài tính hiệu quả thì việc đơn giản, tiện lợi khi sử dụng cũng được quan tâm hàng đầu. Hiểu được điều đó, Công ty Cổ phần Dược phẩm Thái Minh đã cho ra đời sản phẩm xịt họng AFree đáp ứng được đầy đủ các yêu cầu của người dùng. Với thành phần chứa ZnI2 và DMSO cùng thiết kế gọn nhẹ, xịt họng đem lại nhiều ưu điểm như:
- Giúp giảm sưng, viêm, đau họng, rát lưỡi hiệu quả.
- Diệt sạch virus, vi khuẩn, phòng ngừa tình trạng viêm nhiễm đường hô hấp.
- Tác dụng đạt được chỉ sau 1-2 ngày sử dụng sản phẩm.
- Đơn giản khi sử dụng: Chỉ cần xịt trực tiếp vào khoang miệng và hầu họng (4-6 lần mỗi ngày, mỗi lần 5-6 nhịp) hoặc pha loãng với nước theo tỉ lệ 1:20 để súc miệng hàng ngày.
Ngoài ra, nếu có bất cứ thắc mắc gì về các bệnh viêm đường hô hấp và sản phẩm AFree, bạn có thể gọi đến tổng đài miễn cước 1800 9068, các chuyên gia của chúng tôi sẽ hỗ trợ giải đáp.
Đặt giao xịt họng AFree về tận nhà bạn TẠI ĐÂY
Bạn có thể BẤM VÀO ĐÂY để tìm NHÀ THUỐC GẦN NHẤT có bán xịt họng AFree chính hãng
