Hiện tượng ho có đờm tuy không nguy hiểm nhưng lại dễ gây bức bối, khó chịu cho cả người mắc và những người xung quanh. Vậy ho có đờm là do đâu, những yếu tố nào làm tình trạng ho nặng thêm? Hãy cùng tìm hiểu rõ hơn qua bài viết dưới đây bạn nhé.
Mục lục
Ho có đờm là hiện tượng gì?
Do nhiều nguyên nhân khác nhau mà đường hô hấp của bạn có thể xuất hiện các chất kích thích dạng dịch nhầy, chúng tích tụ ở phía sau cổ họng gây khó chịu, khó thở. Ho có đờm là phản xạ đẩy một luồng khí kèm theo những chất nhầy (đờm) ra ngoài qua miệng, giúp thông thoáng, giảm sự khó chịu cho cơ thể.
☛ Tìm hiểu chi tiết tại: Triệu chứng ho đờm thường gặp
Nguyên nhân gây ho có đờm
Hiện tượng ho có đờm xuất hiện chủ yếu do các nguyên nhân dưới đây:
Nhiễm trùng hô hấp cấp tính
Sự xâm nhập bất ngờ của vi khuẩn, virus có thể gây nên các bệnh nhiễm trùng hô hấp cấp tính, bao gồm cảm lạnh, cảm cúm, viêm họng, viêm Amidan cấp, viêm phế quản cấp, tình trạng chảy nước mũi và dị ứng.
Cảm lạnh
Cảm lạnh là bệnh thường gặp quanh năm, đặc biệt vào thời điểm giao mùa và những tháng cuối năm. Khi vi khuẩn, virus xâm nhập, hệ miễn dịch tiết ra các chất nhầy để bảo vệ cơ thể, phản xạ ho có đờm giúp loại bỏ các chất nhầy chứa đầy vi khuẩn, virus đó.
Khi bị cảm lạnh, ngoài ho có đờm, bạn có thể sẽ gặp hiện tượng chảy nước mũi, hắt hơi, đau họng. Các triệu chứng này sẽ tự bớt dần sau 7 – 10 ngày. Trong một vài trường hợp, bạn có thể bị sốt hoặc đau nhức cơ thể và cần đến sự trợ giúp y tế.
Cảm cúm
Cảm cúm do virus cúm gây ra, có các triệu chứng tương tự cảm lạnh nhưng nghiêm trọng hơn. Bạn có thể cảm thấy sốt, ớn lạnh, đau nhức cơ bắp và mệt mỏi. Thông thường, bạn cần thêm một số thuốc điều trị triệu chứng ho, sốt, hoặc các thuốc có tác dụng với virus cúm.
Viêm họng, viêm Amidan cấp
Cổ họng bị tổn thương bởi các kích thích (khí lạnh, nói, hét nhiều) sẽ tạo điều kiện cho các vi khuẩn, virus phát triển, gây viêm nhiễm, sưng đau, ho có đờm đặc và sẫm màu. Ngoài ra, người bị viêm họng, viêm Amidan còn có thể cảm thấy mệt mỏi, đau cổ họng khi nuốt và sốt nhẹ. Bệnh cần được điều trị bằng các thuốc kháng sinh, kháng viêm và một số loại thuốc làm giảm triệu chứng.
Viêm phế quản cấp
Viêm phế quản cấp làm sưng đường dẫn khí, tạo nhiều chất nhầy là sản phẩm của phản ứng viêm, gây phản xạ ho có đờm. Một số triệu chứng khác của viêm phế quản cấp bao gồm đau ngực, đau đầu nhẹ hoặc đau nhức toàn thân, mệt mỏi, viêm họng…
Viêm phế quản thường được điều trị bằng truyền dịch, nghỉ ngơi và dùng thuốc không kê đơn. Thông thường,triệu chứng viêm kéo dài khoảng 3 tuần. Nếu sau đó, cơn ho vẫn tiếp tục tái phát hoặc bạn có máu trong đờm hoặc cảm thấy khó thở thì tình trạng có thể trở nặng và bạn cần tới bác sĩ càng sớm càng tốt.
Tình trạng chảy nước mũi
Ban đêm, khi bạn nằm xuống, chất nhầy từ mũi sẽ chảy xuống cổ họng của bạn, gây phản xạ ho có đờm, đôi khi kèm đau, ngứa cổ họng hoặc buồn nôn.
Để khắc phục tình trạng chảy nước mũi trong, bạn cần tìm và điều trị nguyên nhân gây ra nó. Nguyên nhân có thể gồm dị ứng, cảm lạnh, các bệnh nhiễm trùng, phản ứng với thuốc, mang thai hoặc trẻ em bị kẹt dị vật.
Dị ứng
Do nhiều nguyên nhân như cơ địa, ô nhiễm môi trường, thay đổi thời tiết mà bạn có thể hít phải các tác nhân gây kích ứng đường hô hấp. Hệ miễn dịch đường hô hấp sẽ tiết ra các chất nhầy để bảo vệ cơ thể, gây phản xạ ho khan, ho có đờm.
Nhiễm trùng hô hấp mạn tính
Một số nhiễm trùng hô hấp cấp tính nếu không được điều trị kịp thời, dứt điểm sẽ chuyển thành mạn tính, kéo theo đó là tình trạng ho có đờm dai dẳng.
Giãn phế quản
Khi phế quản của bạn bị giãn, lỏng lẻo và có sẹo, các chất nhầy có thể bị kẹt. Phản xạ ho có đờm là cần thiết để đẩy chúng ra khỏi phổi. Một số triệu chứng khác cũng tương tự như xơ nang, đặc biệt người bệnh có thể thấy mệt mỏi nghiêm trọng.
Giãn phế quản có thể là bệnh lý bẩm sinh, hoặc xảy ra sau khi bị xơ nang, nhiễm trùng phổi, khối u. Việc điều trị giãn phế quản có thể bao gồm sử dụng thuốc, truyền dịch, vật lý trị liệu lồng ngực và phẫu thuật.
Viêm phế quản mạn
Viêm phế quản mạn là bệnh đặc trưng bởi tình trạng tăng sản xuất các chất nhầy đường hô hấp trong thời gian dài (ít nhất 3 tháng trong 1 năm), thường gặp ở người nghiện thuốc lá. Người bệnh ho dai dẳng, có thể kèm sốt, khó thở. Đờm nhầy, dính, trong, nhiều vào buổi sáng.
Viêm phế quản mạn khó để chữa khỏi hẳn, người ta thường tập trung vào điều trị triệu chứng và ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm.
Lao phổi
Bệnh lao phổi do vi khuẩn lao xâm nhập cơ thể gây nên, làm sưng viêm và hủy hoại các mô phổi, sau đó lan dần sang những bộ phận khác. Các dấu hiệu của bệnh lao không khác biệt nhiều với bệnh viêm đường hô hấp thông thường: ngứa họng, ho có đờm dai dẳng, đờm có thể lẫn máu tươi, tức ngực, khó thở, sốt, chán ăn, ra mồ hôi trộm…
Lao phổi là một bệnh lý lây qua đường hô hấp khá nguy hiểm, hiện nay đã có biện pháp điều trị và vaccin phòng ngừa.
Các bệnh lý hẹp đường thở
Các bệnh lý hẹp đường thở xuất phát từ tình trạng viêm, sưng làm thu hẹp ống dẩn khí, đồng thời tăng tiết dịch nhầy khiến ho nhiều đờm.
Hen xuyễn (Hen phế quản)
Hen phế quản là bệnh lý mạn tính, thường xuất hiện về đêm hoặc khi cơ thể tiếp xúc với các yếu tố kích ứng như lông vật nuôi, phấn hoa, khói thuốc. Các yếu tố đó kích thích tình trạng viêm, sưng phế quản, gây hẹp đường thở, tăng tiết dịch nhầy gây các triệu chứng ho có đờm màu vàng, khó thở đột ngột, ngất…
Chưa có biện pháp điều trị dứt điểm hen phế quản, người bệnh cần tránh xa các yếu tố kích thích, đồng thời sử dụng các loại thuốc giảm co thắt cơ trơn phế quản hoặc các thiết bị hỗ trợ giảm cơn hen.
☛ Tham khảo đầy đủ tại: Bị ho có đờm vàng báo hiệu bệnh lý gì, có nguy hiểm không?
Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD)
COPD khiến đường thở và phổi của bạn kém hoạt động, dễ tổn thương, viêm, đồng thời tiết chất nhầy nhiều hơn bình thường gây ho có đờm – “cơn ho của người hút thuốc”. Ngoài ra, người bệnh COPD có thể xuất hiện tiếng kêu rít ở phổi, dễ hết hơi, các triệu chứng này trở nên tồi tệ dần theo thời gian.
Không có cách chữa khỏi COPD, bạn có thể giảm bớt các triệu chứng bằng điều trị tích cực, bỏ thuốc và thay đổi lối sống.
Tổn thương phổi
Các tổn thương phổi làm tình trạng ho đờm kéo dài, đồng thời tăng độ quánh và thay đổi màu sắc đờm.
Viêm phổi
Nhiễm trùng phổi, còn gọi là viêm phổi, có thể khiến phổi của bạn chứa đầy dịch, mủ. Bạn có thể ho ra chất nhầy màu xanh, vàng hoặc kèm theo máu. Viêm phổi có thể do vi khuẩn, nấm, virus gây ra, đặc biệt là Covid-19.
Tùy vào mức độ bệnh mà các triệu chứng của bạn có thể nhẹ hoặc nghiêm trọng. Ngoài ho có đờm, bạn có thể bị sốt cao, khó thở, môi, ngón tay có màu xanh. Bạn có thể chỉ cần nghỉ ngơi, uống nhiều nước, hoặc phải sử dụng thuốc kháng sinh, thuốc kháng virus. Lưu ý, cần hỏi ý kiến bác sĩ nếu bạn có nhu cầu sử dụng thuốc ho, vì ho có đờm là phản xạ cần thiết để tống dịch, mủ ra khỏi cơ thể.
Bệnh xơ nang
Bệnh xơ nang làm giảm khả năng đào thải chất nhầy của cơ thể, vi khuẩn trong chất nhầy có thể phát triển làm tăng nguy cơ mắc các nhiễm trùng phổi, làm xuất hiện những cơn ho có đờm dai dẳng. Bệnh xơ nang thường kèm theo thở khò khè, có khoèo ở ngón tay, chân và cả một số vấn đề ở dạ dày.
Xơ nang cần được điều trị liên tục bằng các biện pháp như thông đường thở, ngăn ngừa nhiễm trùng, thậm chí phẫu thuật trong một vài trường hợp.
Ung thư phổi
Các tế bào phổi phát triển bất thường hình thành nên khối u. Khối u phát triển và chèn ép đường thở gây phản xạ ho tăng dần, có đờm (đôi khi lẫn máu), khó thở, tức ngực, sụt cân…
Các yếu tố khiến tình trạng ho có đờm nặng thêm
Các tác nhân dưới đây vừa là yếu tố nguy cơ, vừa là yếu tố làm nặng thêm tình trạng ho có đờm.
Thuốc lá, chất kích thích
Thuốc lá chứa nicotin – chất kích thích gây nghiện làm tổn thương các tế bào phổi, tăng nguy cơ viêm phổi, ung thư phổi. Ngoài ra, thuốc lá còn chứa nhiều tác nhân khác tác động đến hồng cầu, bạch cầu và hệ thống miễn dịch, gây tăng tiết dịch nhầy trong cổ họng, tăng phản xạ ho có đờm.
Khói bụi, ô nhiễm không khí
Khói bụi, vi khuẩn, virus, nấm từ môi trường ô nhiễm là các tác nhân dễ làm tăng tình trạng viêm đường hô hấp, tăng tiết dịch nhầy, dẫn đến nặng thêm tình trạng ho có đờm.
Thời tiết thay đổi thất thường
Thời tiết thay đổi thất thường, đặc biệt là khi chuyển mùa mưa ẩm, lạnh sẽ tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển, tăng nguy cơ nhiễm cảm lạnh, cảm cúm, ho rát họng có đờm.
Hệ miễn dịch suy giảm
Người cao tuổi và trẻ em là đối tượng dễ mắc các triệu chứng hô hấp, ho có đờm do hệ miễn dịch chưa hoàn thiện ở trẻ em và suy giảm ở người cao tuổi. Người nhiễm HIV cũng có nguy cơ mắc các bệnh hô hấp cao hơn do hệ miễn dịch bị tấn công tạo điều kiện cho các vi khuẩn gây bệnh cơ hội phát triển.
Tác dụng phụ của thuốc
Ho có đờm ở những người bệnh tiểu đường, cao huyết áp thường sẽ kéo dài hơn bình thường do các loại thuốc hạ huyết áp, tiểu đường, đặc biệt là nhóm ức chế men chuyển angiotensin có tác dụng phụ gây ho, đờm trong suốt thời gian sử dụng.
Biện pháp làm giảm ho có đờm
Để điều trị ho có đờm, bạn có thể sử dụng đơn độc hoặc phối hợp các phương pháp dưới đây.
Súc miệng nước muối
Nước muối sinh lý là môi trường đẳng trương, tạo điều kiện cho đờm nhầy thoát ra ngoài, đồng thời giúp ngăn chặn vi khuẩn phát triển trong khoang miệng. Do đó, súc miệng nước muối là biện pháp đơn giản, hiệu quả để làm giảm ho có đờm.
Dùng máy tạo ẩm phun sương
Độ ẩm không khí thấp khiến cổ họng trở nên khô rát, khó chịu, nặng thêm tình trạng viêm và tăng dịch nhầy. Bạn có thể cải thiện bằng cách sử dụng các loại máy tạo ẩm phun sương hoặc đèn xông tinh dầu.
Sử dụng các bài thuốc thảo dược
Sử dụng các bài thuốc thảo dược là một cách an toàn và hiệu quả trong việc làm giảm các cơn đau rát họng mới và nhẹ. Mật ong, giấm táo, gừng, chanh, quất là những thảo dược có hoạt tính kháng khuẩn mạnh, thường được dùng trong các bài thuốc trị ho, long đờm.
Mời bạn tham khảo mẹo trị ho có đờm bằng trà gừng mật ong sau đây:
Chuẩn bị:
- 1 củ gừng nhỏ, rửa sạch, cạo vỏ, thái lát mỏng
- 2 thìa mật ong
- 250ml nước
Tiền hành:
- Bước 1: Đun sôi nước, cho gừng vào ủ trong 5 phút
- Bước 2: Cho mật ong vào, khuấy đều
- Bước 3: Dùng khi còn ấm
Bạn có thể thực hiện liên tục trong 3 – 4 ngày để đạt hiệu quả tốt nhất. Lưu ý, gừng có tính nóng, nên hạn chế dùng vào mùa hè.
☛ Tham khảo tại: Cách giảm đờm trong cổ họng nhanh chóng tại nhà
Sử dụng thuốc ho, long đờm
Nếu bạn cần giảm nhanh triệu chứng ho có đờm, bạn có thể tham khảo một số loại thuốc sau đây:
- Thuốc long đờm
Thuốc loãng đờm:Guaifenesin, Terpin…
Thuốc giáng hóa đờm: Acetylcystein, Bromehexin… - Thuốc giảm ho: Natribenzoat, Ambroxol…
- Siro ho
- Viên ngậm trị ho tiêu đờm
☛ Có thể bạn muốn biết: Top 12 viên ngậm trị hi tiêu đờm hiệu quả
Sử dụng thuốc kháng sinh, kháng viêm
Khi mắc các bệnh đường hô hấp do nguyên nhân vi khuẩn, bạn có thể sử dụng kháng sinh để điều trị. Dưới đây là một số loại kháng sinh dùng trong điều trị nhiễm khuẩn hô hấp:
- Nhóm Beta – lactam: Penicillin, Amocillin, Ampicillin, Cefalexin, Cefixim, Ceftriaxon… Thuốc có tác dụng ức chế tổng hợp vách tế bào vi khuẩn, tiêu diệt vi khuẩn.
- Nhóm Macrolid: Erythromycin, Azithromycin, Clarithromycin… Thuốc tác động lên quá trình tổng hợp protein, kìm hãm sự phát triển của tế bào vi khuẩn.
- Nhóm Quinolon: Levofloxacin, Ciprofloxacin…. Thuốc ức chế tổng hợp acid nhân, tiêu diệt vi khuẩn.
Ngoài ra, có thể bạn sẽ cần thêm một số thuốc kháng viêm như Prednisolon, Methyprednisolon, Alpha Chymotripsin… Những thuốc này cũng cần sử dụng theo chỉ định của bác sĩ.
Thông đường thở bằng thiết bị
Các thiết bị thông đường thở sử dụng áp suất và rung động để chuyển đờm ra khỏi đường hô hấp trong quá trình thở ra, giúp cải thiện tình trạng ho có đờm một cách nhanh chóng. PEP là thiết bị thông đường thở phổ biến nhất, được sử dụng trong điều trị giãn phế quản.
Khi nào cần đi khám bác sĩ?
Ho có đờm là một phản xạ của cơ thể và có thể tự biến mất sau khoảng 1 tuần. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, ho có đờm cảnh báo những vấn đề sức khỏe hay một loại bệnh nguy hiểm nào đó. Bạn nên tới cơ sở y tế để kiểm tra nếu cơn ho xuất hiện dai dẳng hoặc kèm theo một trong những triệu chứng sau:
- Ho có đờm đặc, màu vàng xanh
- Thở khò khè, khó thở
- Sốt liên tục
- Ngất xỉu
- Sưng mắt cá chân hoặc tụt cân
Nghiêm trọng hơn, người bệnh, đặc biệt là trẻ nhỏ, cần được can thiệp y tế khẩn cấp khi xuất hiện bất kỳ tình trạng nào dưới đây:
- Nghẹt thở hoặc nôn mửa
- Khó thở, khó nuốt
- Ho ra đờm kèm máu, đờm màu hồng
- Đau tức ngực
Cách phòng ngừa hiện tượng ho có đờm
Để phòng ngừa ho có đờm và các bệnh lý đường hô hấp, bạn cần chú ý những điều sau:
- Giữ không gian sống thoáng đãng, trong lành, có đủ lượng oxy và độ ẩm cần thiết.
- Đeo khẩu trang khi ra nơi đông người, thường xuyên rửa tay sát khuẩn.
- Tránh tiếp xúc với khói bụi, lông động vật, phấn hoa…
- Tránh xa thuốc lá, rượu, bia.
- Thường xuyên luyện tập thể dục, thể thao, nâng cao sức đề kháng.
- Có chế độ ăn uống hợp lý, chú trọng bổ sung các vitamin, khoáng chất.
- Sử dụng các loại nước súc miệng, dung dịch sát khuẩn, xịt họng để bảo vệ cổ họng.
**Video về nguyên nhân và cách xử lý khi bị ho có đờm
Xịt họng AFree – Giải pháp phòng ngừa và điều trị ho có đờm
Nhờ cách sử dụng đơn giản nhanh chóng, hiệu quả cao, phương pháp xịt họng sát khuẩn đang ngày càng trở nên phổ biến, được ưu tiên sử dụng trong phòng và điều trị các bệnh lý viêm nhiễm đường hô hấp kèm theo các triệu chứng như ho khan, ho có đờm, đau rát cổ họng…
AFree là sản phẩm xịt họng được phát triển độc quyền từ đề tài nghiên cứu ứng dụng Kẽm và Iod trong dạng bào chế phù hợp để sát khuẩn, phòng ngừa viêm nhiễm đường hô hấp. AFree được cấp phép lưu hành tại Việt Nam dưới dạng thiết bị y tế, có số đăng ký 210001508/PCBA-HN.
Trải qua quá trình dài nghiên cứu, phát triển và áp dụng sản xuất, xịt họng AFree tự tin đạt hiệu quả cao trong:
- Phòng ngừa viêm đường hô hấp do virus, vi khuẩn.
- Phòng và hỗ trợ điều trị viêm phế quản, ho lâu ngày ở cả người lớn và trẻ em.
- Giúp giảm ho, sưng, đau rát họng, nhiệt miệng.
- Làm dịu đi các triệu chứng của viêm, đau rát họng.
Ho có đờm là triệu chứng rất phổ biến mà hầu hết chúng ta đều từng gặp phải, gây khó chịu trong sinh hoạt, nghỉ ngơi đồng thời có thể cảnh báo về một số vấn đề sức khỏe. Mong rằng sau khi đọc bài viết này, bạn đã tìm được những thông tin cần biết về nguyên nhân gây nên hiện tượng ho có đờm, cùng với đó là cách điều trị và phòng ngừa để bảo vệ sức khỏe của mình và những người thân yêu.
Ngoài ra, nếu có bất cứ thắc mắc gì về các bệnh viêm đường hô hấp và sản phẩm AFree, bạn có thể gọi đến tổng đài miễn cước 1800 9068, các chuyên gia của chúng tôi sẽ hỗ trợ giải đáp.
Đặt giao xịt họng AFree về tận nhà bạn TẠI ĐÂY
BẤM VÀO ĐÂY để tìm NHÀ THUỐC GẦN NHẤT có bán xịt họng AFree chính hãng
